تعریف لینوکس
لینوکس سیستم عاملی اپن سورس رایگان و در دسترس عموم است، که به دلیل امنیت و قابلیت انعطافپذیری محبوبیت زیادی بین سایر نرمافزارهای رایانهای به دست آورده است.
منبع باز یعنی کدهای منبع این سیستمعامل در دسترس همه قرار دارد، اما لینوکس همچنین از بسیاری جهات با سیستم عاملهای دیگر متفاوت است. اولین و شاید مهمترین، این که سیستم عامل متن باز به طرز باورنکردنی قابلیت شخصیسازی برطبق نیازهای کاربران خود را داراست.
لینوکس درخواستهای کاربر را از برنامهها دریافت و آنها را به سختافزار رایانه انتقال میدهد. از بسیاری جهات، سیستم عامل لینوکس شبیه به بقیه سیستم عاملهایی که ممکن است قبلاً استفاده کردهاید باشد، مثل: ویندوز، مک او اس (macOS) یا iOS.
ریشه و تاریخچه لینوکس
توسط لینوس توروالدز در سال 1991 با ترکیب نام خود (لینوس) و یونیکس (UNIX سیستم عاملی مشابه لینوکس) سیستمعامل متن باز و رایگان لینوکس را به وجود آورد. این پروژه کوچک در ابتدا شروع شد، اما به سرعت توسعه یافت و به عنوان یکی از سیستمعاملهای مهم و قدرتمند جهان شناخته شد.
لینوکس درخواستهای کاربر را از برنامهها دریافت و آنها را به سختافزار رایانه انتقال میدهد. از بسیاری جهات، سیستم عامل لینوکس شبیه به بقیه سیستم عاملهایی که ممکن است قبلاً استفاده کردهاید باشد، مثل: ویندوز، مک او اس (macOS) یا iOS.
ویژگیهای لینوکس
- منبع باز: همانطور که در بالا اشاره شد به عنوان سیستمعاملی متن باز به کاربران اجازه سفارشیسازی، بالایی میدهد که این موضوع باعث توسعه و به روز شدن دائم لینوکس است.
- امنیت: به علت ساختار معماری قدرتمند و توانایی جداسازی فرامین و دستورات، دارای استقامت و امنیت بالایی است. به عنوان یک سیستمعامل سروری و رومیزی، لینوکس به طرزی فراگیر در صنعت از جمله سرورها، دیتابیسها، زیرساختهای ابری و تجهیزات شبکه و کامپیوترهای شخصی استفاده میگردد.
- انعطافپذیری: لینوکس به دلیل انعطافپذیری بالا، قابلیت سفارشیسازی و تطبیق خود با نیازهای کاربرانش را دارد. هر کس میتواند نسخه مورد نظر خود را انتخاب کند و از محیط رومیزی، تمها و پیکربندیهای نرمافزاری مورد نیاز خود استفاده کند.
- پشتیبانی: لینوکس از یک جامعه بزرگ و فعال برخوردار است. از طریق انجمنها، لیستهای پستی و مستندات مشارکتی، کاربران میتوانند از اطلاعات، تجربیات و راهنماهای این گروهها بهرهبرداری کنند. این ارتباط موجب افزایش دانش و توانمندی کاربران لینوکس شده است.
آموزش کار با لینوکس
شما احتمالاً بدون اینکه خبر داشته باشید از لینوکس استفاده کرده اید، خواه آن را بلد باشید یا نه. بسته به نظرسنجی کاربران، بین یک سوم تا دو سوم صفحات وب در اینترنت توسط سرورهای دارای لینوکس ایجاد میشوند.
ورود به دنیای بزرگ لینوکس به دلیل گستردگی توزیعهای موجود، میتواند کمی سخت باشد. سعی کنید نیازهای خود را خوب بشناسید تا انتخابی درست داشته باشید؛ نه انتخابی شانسی که منجر به اتلاف وقت و هزینه برای شما شود.
اولین قدم کار با سیستم عامل متن باز انتخاب یک توزیع لینوکس براساس نیاز و محیط کاربری که برایتان آشنا باشد.
در مرحله دوم باید فایل ISO توزیع انتخابی رو از وبسایت رسمی دانلود کنید. لینکها رو بالا قرار دادیم
مرحله بعدی کارمون با ساخت یک درایو USB قابل بوت یا دیسک DVD از فایل ISO شروع میشه.
مرحله چهارم بوت کردن کامپیوتر از روی درایو USB یا دیسک DVD.
این مرحله شامل تقسیم بندی هارد دیسک، انتخاب نام کاربری و رمزعبور است، برای نصب لینوکس روی سیستم دنبال کنید.
در مرحله آخر شما باید بعد از نصب، با محیط گرافیکی آشنا شوید و لینوکس را استفاده کنید. برای تسلط بیشتر، با استفاده از ترمینال، دستورات را اجرا، بستهها را مدیریت و تنظیمات سیستم را پیکربندی کنید.
مالک لینوکس
لینوکس به واسطه لایسنسهای منبع باز خود به صورت رایگان و بدون محدودیت در دسترس همه افراد قرار دارد. با این حال، علامت تجاری روی نام Linux به سازنده آن ، لینوس توروالدز (Linus Torvalds) بستگی دارد. کدهای منبع لینوکس توسط بسیاری از نویسندگان آن تحت حق چاپ و تحت مجوز GPLv2 مجوز دارد.
کلمه “Linux” از نظر تکنیکی فقط به هسته آن اشاره میکند. بیشتر مردم از کل سیستم عامل به عنوان “Linux” یاد میکنند زیرا برای اکثر کاربران این سیستم عامل متن باز شامل مجموعهای از برنامهها، ابزارها و خدمات (مانند دسکتاپ، ساعت، منوی برنامه و ...) است.
برخی از افراد، به ویژه اعضای انجمنهای نرمافزار آزاد، از این مجموعه به عنوان GNU/Linux یادآوری میکنند، زیرا بسیاری از ابزارهای حیاتی موجود اجزای گنو (GNU) هستند. بهرحال، همه نصبهای آن از اجزای گنو به عنوان بخشی از سیستم عامل استفاده نمیکنند: برای مثال، اندروید از هسته لینوکس استفاده میکند اما خیلی کم به ابزارهای گنو اعتماد میکند.
درباره یونیکس
شاید نام یونیکس (Unices) را شنیده باشید، سیستم عاملی متن باز که در دهه 1970 در آزمایشگاه بل توسط کِن تامپسون، دنیس ریچی و دیگران ساخته شده است. یونیکس و لینوکس از بسیاری جهات به یکدیگر شبیهاند.
در واقع، لینوکس در اصل ایجاد شده است تا از یونیکس قابل تشخیص نباشد. هر دو ابزار مشابهی برای ارتباط با سیستم، ابزارهای برنامه نویسی، طرحبندی سیستم فایل و سایر اجزای اصلی دارند. با این حال، یونیکس تماماً رایگان و منبع آزاد نیست.
در طول سالها، سیستم عاملهای مختلفی ایجاد شده است که سعی میکنند “مانند یونیکس” یا “سازگار با یونیکس” باشند، اما لینوکس در داشتن محبوبیت بسیار بالاتر از سیستمهای عامل قبلی خود، موفقترین بوده است.
لینوکس در سال 1991 توسط لینوس توروالدز، دانشجوی وقت دانشگاه هلسینکی ایجاد شد. توروالدز، آن را به عنوان یک منبع رایگان و متن باز برای سیستم عامل مینیکس (Minix)، یک کلون (clone) دیگر یونیکس که بیشتر در تنظیمات دانشگاهی استفاده میشد، ساخت.
او در ابتدا قصد داشت نام آن را “Freax” بگذارد، اما مدیر سرور توروالدز پس از ترکیبی از نام توروالدز و کلمه یونیکس، نام اصلی را به نام “Linux” توزیع کرد و نام اصلی آن را “Linux” قرار داد.